Pierwsze oznaki głodu u niemowlaka – jak odczytywać sygnały?

Spis treści

1. Jak płacze głodne dziecko?
2. Jak noworodek daje znać, że jest głodny?
3. Dlaczego niemowlę ciągle chce jeść?

Jak płacze głodne dziecko?

Płacz to ostatni i najbardziej wyrazisty sygnał głodu. Niemowlę zaczyna od delikatnego marudzenia, które z czasem staje się coraz głośniejsze. Jeśli dziecko szybko dostanie pokarm, najczęściej uspokaja się i wraca do spokojnej aktywności lub zasypia. Natomiast jeśli potrzeba jedzenia nie zostanie zaspokojona na czas, płacz może stać się trudniejszy do ukojenia.

Warto pamiętać, że nie każdy płacz oznacza głód. Na przykład kolka pojawia się nagle i jest bardzo intensywna – maluch może się prężyć, podkurczać nóżki i mieć twardy brzuszek. W takich przypadkach karmienie nie przynosi ulgi, a płacz trwa pomimo prób ukojenia. Kolki zwykle występują o określonych porach, często wieczorem, i mogą trwać nawet kilka godzin. W przeciwieństwie do głodu, jest to stan przejściowy, który ustępuje samoistnie po kilku tygodniach.

Jak noworodek daje znać, że jest głodny?

Jak już wspomnieliśmy, płacz to już późny sygnał głodu. Wcześniej warto zwrócić uwagę na bardziej subtelne oznaki, które mogą obejmować:

• otwieranie ust i odwracanie głowy w stronę piersi matki,
• wkładanie rączek do buzi i ssanie paluszków,
• delikatne kwilenie i wiercenie się,
• ssanie wszystkiego, co znajdzie się w pobliżu ust,
• wzmożone ruchy gałek ocznych i częste mruganie,
• odruch szukania - gdy dotkniemy policzka dziecka, odwraca główkę w tę stronę,
• zwiększona aktywność i poruszanie rączkami oraz nóżkami,
• wysuwanie języka i charakterystyczne układanie ust do ssania.

Najlepiej reagować na pierwsze oznaki głodu, zanim dziecko zacznie płakać. Karmienie spokojnego niemowlęcia jest łatwiejsze, a maluch lepiej przyswaja pokarm. Jeśli dziecko zdąży się rozpłakać i odmawia jedzenia, warto najpierw je przytulić i uspokoić, a dopiero potem przystąpić do karmienia.

Wczesne rozpoznawanie oznak głodu u noworodka jest szczególnie ważne w pierwszych tygodniach życia, gdy maluszek uczy się efektywnego ssania. Zdenerwowane i płaczące dziecko może mieć trudności z prawidłowym przystawieniem do piersi, przez co nałyka się powietrza podczas karmienia. To z kolei może prowadzić do kolek i dyskomfortu. Dlatego tak istotna jest uważna obserwacja zachowania niemowlaka i szybka reakcja na pierwsze sygnały głodu.

Dlaczego niemowlę ciągle chce jeść?

Częste domaganie się jedzenia to norma w pierwszych miesiącach życia. Warto pamiętać, że okresy wzmożonego apetytu są naturalne i wynikają z dynamicznego rozwoju noworodka.

• Maluch rośnie w szybkim tempie, a jego żołądek jest jeszcze bardzo mały, więc pokarm szybko się trawi. 
• Niektóre dzieci traktują ssanie nie tylko jako sposób na zaspokojenie głodu, ale też na uspokojenie się i poczucie bliskości.
• W upalne dni niemowlęta mogą ssać częściej, żeby się nawodnić, dlatego ważne jest, aby zapewnić im odpowiednią ilość mleka.
• W pierwszych tygodniach życia dzieci często przechodzą przez tzw. skoki rozwojowe, podczas których ich potrzeby żywieniowe się zwiększają. Może się to wiązać z częstszym przystawianiem do piersi lub większym apetytem na mleko modyfikowane. Noworodki w tym okresie mogą jeść nawet 8-12 razy na dobę, co jest całkowicie normalnym zjawiskiem.
• Maluszek może też szukać ukojenia w ssaniu podczas ząbkowania.
• Warto również zwrócić uwagę, czy niemowlę nie domaga się piersi z innych powodów, takich jak potrzeba uspokojenia, kontaktu z rodzicem czy zwykłe zmęczenie.

Czasami rodzice mogą mieć wrażenie, że noworodek je za często. Jeśli jednak dziecko prawidłowo przybiera na wadze, jest aktywne i zdrowe, częste karmienie nie powinno być powodem do niepokoju. 

Rozpoznawanie pierwszych oznak głodu u niemowlęcia pomaga uniknąć niepotrzebnego płaczu i stresu. Wczesne objawy głodu, takie jak otwieranie piąstek czy poruszanie główką, są kluczowe dla spokojnego karmienia. Dziecko nie zawsze płacze, tylko dlatego, że jest głodne – czasem potrzebuje bliskości, ukojenia lub zmaga się z kolką. Warto obserwować jego zachowanie i reagować na subtelne sygnały. Dzięki temu karmienie staje się łatwiejsze, a codzienna opieka nad maluchem bardziej intuicyjna.

Rodzice powinni pamiętać, że każde dziecko jest inne i ma indywidualne potrzeby. Kluczowe jest obserwowanie maluszka i dostosowywanie się do jego rytmu. Po jakimś czasie można nauczyć się rozpoznawać, czy niemowlę jest najedzone – będzie wtedy spokojne, zadowolone i często zasypia po karmieniu. Im lepiej poznają swoje dziecko, tym łatwiej będzie im rozróżnić, kiedy maluch faktycznie jest głodny, a kiedy szuka ukojenia w ssaniu. W przypadku wątpliwości zawsze warto skonsultować się z konsultantami laktacyjnymi, którzy pomogą ocenić, czy częstotliwość karmień jest odpowiednia.

Źródła:

1. McNally, J., Hugh-Jones, S., Caton, S., Vereijken, C., Weenen, H., & Hetherington, M. M. (2019). The eyes have it: Infant gaze as an indicator of hunger and satiation. Appetite, 133, 353-361.
2. Zhao, F., Sun, Y., Zhang, Y., Xu, T., Wang, N., Yan, S., ... & Rozelle, S. (2023). Comparison of mothers’ perceptions of hunger cues in 3-month-old infant under different feeding methods. BMC Public Health, 23(1), 444.
3. Oppong, C. (1999). Infants’ entitlements and babies capabilities: Explaining infant hunger. Research Review, 15(2), 35-63.