Atopowe zapalenie skóry

Co to jest atopowe zapalenie skóry? (przyczyny, zapadalność)

Wyprysk atopowy, zwany także atopowym zapaleniem skóry, występuje u jednego dziecka na pięcioro (1). Atopowy nie oznacza bynajmniej nietypowy. Objawy tej choroby nie należą do przyjemnych (rumień, świąd, suchość skóry), wcale nie występują rzadko, ale nie są zaraźliwe dla innych dzieci. Nie są też nieodwracalne. Mówiąc dokładniej, atopowe zapalenie skóry może pojawić się już u dziecka w wieku 2 miesięcy (a czasem nawet wcześniej) i zmniejszyć się, a nawet ustąpić całkowicie około piątego lub szóstego roku życia. Zanim tak się stanie, odpowiednia pielęgnacja i dbałość na pewno przyniosą ulgę twojemu dziecku. (Przeczytaj o tym,  jak zapobiegać pojawieniu się atopowego zapalenia skóry).

Co to jest atopia?

Skąd bierze się atopowe zapalenie skóry? Powstaje z połączenia dwóch kluczowych czynników: nadwrażliwego układu odpornościowego i bardzo suchej skóry. O atopii mówimy, gdy nasz układ odpornościowy reaguje w przesadny sposób na niektóre alergeny lub czynniki środowiskowe (zapoznaj się z naszymi poradami domowymi na temat atopowego zapalenia skóry). Choroba ta może również być dziedziczna. Prawdopodobieństwo, że u dziecka rozwinie się atopowe zapalenie skóry wzrasta od 40% do 50%, jeśli u jednego z rodziców wystąpiła ta choroba, a nawet od 50 do 80%, gdy AZS pojawiło się u obojga rodziców (2).

Na czym polega atopowe zapalenie skóry i jak łagodzić jego objawy?

Dlaczego atopowe zapalenie skóry dotyczy skóry suchej? Ponieważ jest ona delikatniejsza. Skóra tworzy zwykle na swojej powierzchni cienką warstwę ochronną złożoną z wody i lipidów, tzw. płaszcz hydrolipidowy. Ponadto wytwarza filagrynę, cząsteczkę pełniącą rolę cementu międzykomórkowego, który zapewnia przepuszczalność bariery naskórka. Gdy ilość lipidów lub filagryny okazuje się niewystarczająca, skóra pozwala na odparowywanie wody, traci swoją nieprzepuszczalność, przestaje pełnić rolę bariery wobec niektórych szkodliwych czynników, zaś alergeny mogą przenikać do środka.

Podsumowując: nadmierna reakcja ze strony układu odpornościowego + sucha skóra = wyprysk atopowy, jeśli zadziała alergen lub sprzyjające warunki środowiskowe. Pojawia się wtedy rumień, który może mieć postać zapalną (patrz: Jak rozpoznać skórę atopową?) Skóra swędzi, jest podrażniona, dziecko jest niespokojne i źle sypia. Jednak objawy atopowego zapalenia skóry nie muszą zakłócać codziennego życia. Między dwoma okresami zaostrzeń choroby, pojawia się faza remisji (załagodzenia objawów), którą można przedłużyć stosując zwykłe codzienne środki zapobiegawcze.

(1) Źródła: Watson 2011, Isaac 1998

(2) Żródła: Bohme 2003, Taib 2008